middenformaat

Middenformaat is een term uit de fotografie die verwijst naar cameratformaten die groter zijn dan kleinbeeld (24x36 mm) maar kleiner dan het traditionele grootformaat. De term wordt gebruikt voor negatieven of sensoren die doorgaans in de orde van tientallen millimeters per zijde meten, met bekende filmformaten zoals 6x4.5 cm, 6x6 cm, 6x7 cm en 6x9 cm. In de digitale tijd wordt middenformaat ook gebruikt om camera’s met sensoren groter dan 35 mm full-frame aan te duiden.

Historisch gezien ontstond middenformaat in de 20e eeuw als optie voor professionele portret-, mode- en reclamefotografie, waarbij grotere negatieven dankbaar werden benut voor hogere detail- en tonaliteitsresolutie. Deze systemen werkten met wisselbare achterkanten en aparte frames, wat scherpe beelden en flexibele belichting mogelijk maakte, maar ook veel gewicht en complexiteit met zich meebracht.

In de digitale era zijn er digitale middenformaatcamera’s en digitale achtervakken verschenen van merken zoals Hasselblad, Phase One, Fujifilm en Pentax. De sensoren meten doorgaans circa 43,8 x 32,9 mm tot ongeveer 53,4 x 40,0 mm, waardoor afbeeldingen met hoge resolutie en rijkere tonaliteit mogelijk zijn. Deze systemen leveren vaak betere dynamic range en kleine scherptediepte bij vergelijkbare brandpuntsafstanden dan 35 mm systemen, maar ze blijven aanzienlijk duurder en zwaarder, en hebben een minder breed lenzenaanbod vergeleken met kleinerformaat.

Middenformaat blijft vooral gewaardeerd in studio-, mode-, reclame- en landschapsfotografie waar de hoogste beeldkwaliteit essentieel is. De keuze voor middenformaat gaat vaak samen met kosten, gewicht en workflowbeslissingen, maar biedt unieke kwaliteitvoordelen voor professionele toepassingen.