lëndim

Lëndim është dëmtim i trupit që rrjedh nga një forcë jashtëme, një aksident ose një proces sëmundor që çon në dëmtim të indeve, organeve ose funksionit trupor. Termi përfshin një gamë të gjerë, nga plagët e lehta deri te trauma serioze dhe humbja e funksionit.

Lëndimet mund të ndahen në dy kategori kryesore: të jashtme dhe të brendshme. Lëndimet e jashtme përfshijnë plagë të lëkurës, mavije, djegie dhe goditje; lëndimet e brendshme përfshijnë fraktura, dëmtime të organeve të brendshme dhe trauma të trurit. Brenda këtyre këndvështrimeve, lëndimet e buta përfshijnë dëmtime të muskujve, ligamenteve dhe tendoneve (sprains dhe strains), ndërsa lëndimet nga ngarkesa e tepërt janë lëndime të shfrytëzimit si tendinit dhe bursiti.

Shenjat dhe simptomat përfshijnë dhimbje, ënjtje, skuqje, humbje funksioni, ndjesi të dobësuar dhe deformime në rastet më serioze. Plaga të dukshme janë tipike në lëndime të jashtme, ndërsa lëndimet e brendshme mund të shfaqen me dhimbje të konsiderueshme, dobësi ose gjendje të jashtëzakonshme. Vlerësimi fillestar përfshin historinë e ngjarjes, ekzaminimin fizik dhe, kur nevoja, imazherinë si radiografi (X-ray), CT ose MRI. Testet e gjakut mund të ndihmojnë në vlerësimin e dëmtimeve të organeve brenda.

Menaxhimi dhe trajtimi varet nga lloji dhe intensiteti i lëndimit. Lëndimet e lehta shpesh trajtohen me kujdes të parë: pastërim i plagës, mbulimi me fashë të pastër dhe pushim të zonës së prekur. Lëndimet më të rënda mund të kërkojnë stabilizim, terapi fizike dhe, në raste të rralla, ndërhyrje kirurgjike. Rindërtimi i forcës dhe fleksibilitetit është pjesë kyçe e rimëkëmbjes.

Parandalimi përfshin masa të sigurisë në punë dhe sport, ngrohje dhe shtrirje para aktivitetit, përdorimin e mbrojtëseve dhe trajtimin e hershëm të lëndimeve të vogla për të parandaluar rikthimin e tyre. Shërimi dhe koha e rimëkëmbjes varojnë me llojin dhe seriozitetin e lëndimit.