liczebniki

Liczebniki to część mowy w języku polskim, która wyraża ilość przedmiotów lub ich kolejność. W standardowym podziale wyróżnia się liczebniki główne (cardinalne), porządkowe (ordinalne), zbiorowe oraz nieokreślone. Czynią one zwykle część przymiotnikową względem rzeczownika i odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje (zależnie od kontekstu).

Liczebniki główne wyrażają konkretną liczbę: jeden, dwa, trzy, cztery, pięć, dziesięć, dwadzieścia jeden i tak dalej. Mogą tworzyć złożone liczby (dwadzieścia jeden, trzydzieści dwa). Odmieniają się jak przymiotniki: zgadzają się z rodzajem i przypadkiem rzeczownika, a liczba 2–4 przy rzeczownikach ma formy zależne od rodzaju (np. dwa koty, dwie kobiety).

Liczebniki porządkowe wyrażają kolejność: pierwszy, drugi, trzeci, czwarty, piąty itd. Odmieniają się podobnie do przymiotników i zgadzają z rodzajem rzeczownika w liczbie i przypadku.

Liczebniki zbiorowe (dwoje, troje, czworo i inne) używane są do określania grupy istot lub przedmiotów i również odmieniają się według przypadków. Występują szczególnie z rzeczownikami w liczbie mnogiej.

Liczebniki nieokreślone określają nieokreśloną liczbę: kilka, parę, trochę, wiele, trochę, kilka/kilka. Zwykle łączą się z rzeczownikiem w genetywie, np. kilka jabłek, parę dni.

Liczebniki pełnią funkcje determinujące lub samodzielne w zdaniu, mogą występować w formie wokół rzeczownika lub w wyrażeniach liczebnikowych. W polszczyźnie ich prawidłowe użycie zależy od rodzaju, przypadku i liczby rzeczownika, z którym występują.