laktacji

Laktacja to proces biologiczny polegający na wytwarzaniu, magazynowaniu i wydzielaniu mleka w gruczołach sutkowych. Występuje przede wszystkim u kobiet po porodzie, umożliwiając karmienie niemowlęcia piersią, ale obserwowana jest także u innych ssaków. W ludzkim kontekście laktacja jest kluczowym elementem wczesnej opieki nad dzieckiem, łącząc funkcje odżywcze i immunologiczne.

Podstawowy mechanizm hormonalny obejmuje prolaktynę, która stymuluje produkcję mleka, oraz oksytocynę, odpowiedzialną za odruch wypływu mleka (let-down) podczas ssania i stymulacji sutka. Częstotliwość karmień i opróżnianie gruczołów wpływają na utrzymanie odpowiedniej produkcji mleka. Mleko wytwarzane jest w pęcherzykach i przewodach gruczołu sutkowego.

Fazy laktacji obejmują kolostrum (kolor żółtawy, bogate w przeciwciała), mleko przejściowe i mleko dojrzałe. Kolostrum pojawia się w pierwszych dniach po porodzie, następnie mleko przejściowe, a po kilku tygodniach – mleko dojrzałe o stałym składzie chemicznym i energetycznym.

Korzyści obejmują dostosowaną kombinację składników odżywczych i ochrony immunologicznej dla dziecka oraz potencjalne korzyści zdrowotne dla matki, takie jak wspomaganie powrotu macicy do rozmiaru sprzed ciąży. W organizacjach międzynarodowych rekomenduje się karmienie piersią w pierwszych sześciu miesiącach życia i kontynuację wraz z pokarmami uzupełniającymi do przynajmniej drugiego roku życia.

Praktyka laktacyjna obejmuje karmienie na żądanie, odciąganie mleka na czas powrotu do pracy oraz odpowiednie przechowywanie mleka w warunkach sanitarnych. Najczęstsze problemy to zastój, bolące sutki i zapalenie sutka. W przypadku trudności warto skonsultować się z lekarzem, pielęgniarką laktacyjną lub doradcą laktacyjnym.