kostenobjecten

Een kostenobject is een entiteit waarvoor een organisatie de kosten wil meten en toewijzen. Het fungeert als drager voor kosten en vormt de basis voor begrotting, prijsstelling en besluitvorming. In de praktijk worden kostenobjecten vaak aangeduid als kostendragers. Voorbeelden zijn een product, een productlijn, een project, een klant, een order, een dienst of een afdeling.

Kostenobjecten worden gebruikt in kostenboeking om zowel directe kosten als indirecte kosten te alloceren. Directe kosten kunnen zonder toewijzing aan het kostenobject worden toegerekend, terwijl indirecte kosten (overhead) worden samengebracht in kostendragers en toegewezen aan kostenobjecten op basis van een kostenstroom of een kostenstuur (cost driver). Veelvoorkomende drivers zijn machine-uren, arbeidsuren, materiaalverbruik of ruimtegebruik.

Er bestaan verschillende typen kostenobjecten, afhankelijk van de bedrijfsvoering en het doel van de analyse. Veel voorkomende voorbeelden zijn producten en productlijnen, klanten of klantgroepen, projecten of contracten, diensten en afdelingen of bedrijfsprocessen. Het kiezen van relevante kostenobjecten hangt samen met de gewenste nauwkeurigheid van de kosteninformatie en de besluitvormingsbehoefte.

Het proces om kostenobjecten te beheren omvat het definiëren van het doel van de kosteninformatie, het identificeren van relevante kosten, het vaststellen van de kostenobjecten, het verzamelen van kosteninformatie en het toewijzen van directe kosten en overhead aan de objecten volgens passende drivers. Optionele methoden zoals activity-based costing kunnen de toewijzing verbeteren door kosten toe te wijzen op basis van activiteiten en verdade.

Kostenobjecten leveren inzicht in winstgevendheid, product- en klantmix, prijsbeslissingen en budgettering. Ze brengen echter tevens beperkingen met zich mee, zoals toewijzingsonzekerheid en afhankelijkheid van de beschikbaarheid van relevante data.