katalyzuje

Katalizuje to forma czasownika katalizować używana w języku polskim do opisu działania katalizatora w reakcji chemicznej. Katalizacja to proces, w którym obecność katalizatora przyspiesza przebieg reakcji, nie zużywając go w całości. Katalizator umożliwia alternatywną drogę reakcji z niższą energią aktywacji, co prowadzi do szybszego dotarcia do produktów, bez zmiany równowagi chemicznej.

Katalizatory mogą być chemiczne lub biologiczne. Dzielą się na homogeniczne, gdy katalizator i reagenty znajdują się w tej samej fazie, oraz heterogeniczne, gdy są w różnych fazach. W chemii organicznej istotną rolę odgrywają katalizatory enantioselektywne, które promują powstawanie konkretnych enancjomerów. W biologii enzymy pełnią funkcję naturalnych katalizatorów, przyspieszając liczne reakcje metaboliczne przy zachowaniu wysokiej specyficzności.

W praktyce katalizatory odgrywają kluczową rolę w przemyśle i środowisku. Przykłady obejmują syntezę amoniaku w procesie Haber-Bosch przy użyciu żelazowego katalizatora oraz kraking katalityczny ropy naftowej z zastosowaniem zeolitów. Dzięki katalizie możliwe są też efektywne procesy ochrony środowiska, takie jak ograniczanie emisji czy neutralizacja szkodliwych substancji.

W języku naukowym używa się czasowników takich jak katalizuje, aby opisać konkretny przypadek działania katalizatora. Przykładowe zdanie: enzym katalizuje rozkład skrobi.