kandidatenlijst

Een kandidatenlijst is een officieel overzicht van personen die zich kandidaat stellen bij een verkiezing, opgesteld door een politieke partij of een electoraal verband. De lijst bevat de namen van de kandidaten in een bepaalde volgorde en kan aanvullende informatie bevatten zoals beroep, woonplaats en leeftijd. De lijst wordt door de partij vastgesteld en ingediend bij de bevoegde verkiezingsautoriteit; na goedkeuring wordt zij publiekelijk bekendgemaakt en opgenomen in het verkiezingsmateriaal.

Het doel van de kandidatenlijst is om bij een zetelverdeling in een stelsel van evenredige vertegenwoordiging aan te geven wie er mogelijk zitting nemen, afhankelijk van het aantal zetels dat de partij behaalt. In systemen met gesloten lijsten bepaalt de partij de volgorde en de kiezers stemmen hoofdzakelijk op de partij; in systemen met open of gedeeltelijk open lijsten kunnen kiezers ook stemmen op een individuele kandidaat, wat de uiteindelijke volgorde binnen de partij kan beïnvloeden. Voorkeursstemmen kunnen ertoe leiden dat kandidaten met een lagere positie toch een zetel krijgen ten koste van kandidaten die hoger op de lijst staan.

Zodra de zetels zijn verdeeld, komen de benoemde kandidaten in de volgorde van de lijst in aanmerking voor een zetel, al kan de exacte toepassing per jurisdictie verschillen, afhankelijk van regelgeving en stemprocedure. De kandidatenlijst wordt daarnaast vaak gebruikt tijdens interne partijprocessen en bij campagnes. Een voorkomende praktijk is de zogenaamde lijstduwer, waarbij een bekende figuur op een lage positie staat om extra stemmen voor de partij te trekken.