gravitasyon

Gravitasyon, kütleye sahip tüm cisimler arasındaki temel kuvvettir. Bu kuvvet, cisimlerin birbirine yaklaşmasını veya yörüngeye girmesini sağlayan bir etkileşimdir ve evrendeki hareketlerin büyük kısmını belirler. Günlük deneyimimizde en belirgin etkisi ağırlık olarak hissedilir; bir cismin ağırlığı, bulunduğu yerdeki yerçekimi ivmesiyle ilgilidir.

Klasik mekaniğin çerçevesinde gravite Newton'un evrensel çekim yasasıyla tanımlanır: F = G m1 m2 / r^2. Burada G gravitasyon sabiti olup değeri yaklaşık 6.674×10^-11 N m^2/kg^2'dir. Bu kuvvet, kütleler arasındaki mesafenin karesine göre değişir.

Yeryüzüne yakın bölgelerde, bir cisme uygulanan düşey ivme yaklaşık olarak g ≈ 9.81 m/s^2 olarak ölçülür.

Genel görelilik, graviteyi uzay-zamanın kütle-enerji tarafından eğilmesi olarak açıklar. Serbest düşüş, kuvvete karşı koymayan doğal hareket olarak deneyimlenir; ışık bile kütle tarafından bükülebilir. Bu kuram, zaman genişlemesi, ışık kırınımı ve kara delikler gibi öngörüleriyle deneylerle doğrulanmıştır.

Günlük ve bilimsel uygulamalar, gezegenlerin yörüngelerinden astronomik gözlemlere ve teknolojik sistemlere kadar gravitenin etkisini içerir. Uydu navigasyonu ve GPS, hem Newtonçuyu hem de genelleştirilmiş görelilik düzeltmeleriyle çalışır.

Tarihsel olarak gravitasyon Newton tarafından formüle edilmiştir; Einstein'ın genel görelilik kuramı graviteyi uzay-zamanın geometrisi olarak açıklar. Gravitenin incelenmesi kozmoloji, astrofizik ve geofizik gibi alanların temel kavramlarındandır.