dwarsuitsteeksels

Dwarsuitsteeksels, in anatomische termen aangeduid als processus transversus, zijn de dwarsuitsteeksels die langs de zijkant van elke wervel uitlaten. Ze vormen de laterale uitsteeksels van de wervelkolom en komen voor op alle werveltypen: cervicale, thoracale en lumbale wervels. De dwarsuitsteeksels fungeren vooral als aanhechtingspunten voor spieren en ligamenten en dienen als hefboom voor beweging en stabiliteit van de wervelkolom.

In de cervicale regio bevatten de dwarsuitsteeksels vaak foramen transversarium, waarin de arteria vertebralis en bijbehorende aderen passeren. In de thoracale wervels articuleren de dwarsuitsteeksels met de ribben via de articulatio costotransversaria, waardoor spieren en ribbewegingen kunnen worden overgedragen. Bij de lumbale wervels zijn de dwarsuitsteeksels over het algemeen robuuster en hebben ze minder ribfacetten, terwijl hun belangrijkste functie ligt in spieraanhechting en het leveren van mechanische steun aan de onderrug.

Functie en kliniek: dwarsuitsteeksels dienen als stevige aanhechtingspunten voor spieren zoals de erector spinae en de diepere intertransversarii, en ze dragen bij aan de stabiliteit en mobiliteit van de wervelkolom. Letsels aan dwarsuitsteeksels komen minder vaak voor als isolated botletsels, maar kunnen optreden bij traumas zoals val of botsing en kunnen spier- en ligamentaire schade veroorzaken.

Synoniemen en verwante termen: processus transversus (latijn); dwarsuitsteeksel. In brede zin verwijst de term naar vergelijkbare zijwaartse uitsteeksels in andere anatomische contexten.