dipolindukowany

Dipolindukowany to moment dipolowy powstający w cząsteczce lub atomie wskutek zewnętrznego pola elektrycznego lub obecności innych ładunków. W stanie wolnym cząsteczka nie musi mieć trwałego momentu dipolowego; po nałożeniu pola elektrowego chmura elektronowa ulega przesunięciu i powstaje dipol.

Mechanizm polega na deformowaniu obłoku elektronowego. W prostym modelu izotropowym moment dipolowy spełnia p = αE, gdzie α to polaryzowalność (dla cząsteczek o budowie anisotropycznej p = α·E, tj. tensora). Wartości α zależą od cząsteczki i kierunku pola; p rośnie proporcjonalnie do E.

Energia interakcji z polem ma charakter zależny od definicji. Ogólnie interakcja dipolu z polem to −p·E. Dla p = αE często podaje się U = −1/2 αE^2 w przypadku izotropowej polaryzowalności. Polaryzowalność α określa łatwość deformowania rozkładu ładunków przez pole.

Dipol indukowany leży u podstaw sił van der Waalsa, zwłaszcza sił London, które powstają między cząsteczkami niepolarnymi lub częściowo naładowanymi poprzez wzajemne indukowanie dipoli i ich chwilową orientację.

Zastosowania obejmują opisy dielektryków i materiałów izolacyjnych, wpływ na stałą dielektryczną oraz różne zjawiska w chemii fizycznej i spektroskopii. Pojęcie to jest także kluczowe w kontekście rozpuszczalników i procesów polarizacji w polarnych środowiskach.

Zobacz także: polaryzowalność, dipol trwały, siły van der Waalsa, efekt Stark.