detritivorlar

Detritivorlar, ölü organik maddeyi yiyen ve parçalayarak besin maddelerinin mineralleşmesini sağlayan heterotrof organizmalardır. Ölü bitki ve hayvan materyalinin ekosistem içinde yeniden kullanılabilir hale gelmesini hızlandırırlar. Detritivorlar ile ayrıştırıcılar (bakteri ve mantarlar) arasındaki ana fark, detritivorların materyali tüketerek fiziksel olarak parçalamalarıdır; ayrıştırıcılar ise kimyasal olarak bozunmayı yürütürler. Bu ayrım bazı türlerde bulanık olabilir; bazı canlılar hem tüketir hem de dışsal ayrıştırmayı da gerçekleştirir.

Ekosistem fonksiyonları açısından detritivorlar toprak yapısını iyileştirir, havalanmayı artırır, su tutma kapasitesini yükseltir ve organik maddeyi bitkilerin kullanabileceği minerallere dönüştürür. Ayrıca detritus üzerinden kurulan besin ağlarında enerji akışını destekler ve bazı avcılara kaynak oluşturarak enerji akışını daha yüksek trofik seviyelere taşınmasına katkıda bulunur.

Yaşam alanları açısından detritivorlar genelde toprak yüzeyinin altında ve yaprak dökümü içeren mikrohabitalarda yaşar; tatlı su ve deniz ekosistemlerinde de önemli roller üstlenirler.

Önemli örnekler arasında toprak solucanları (ör. Lumbricus türleri), bazı gübre böcekleri ile diğer omurgasızlar sayılabilir. Geniş bir grup olan detritivorlar ayrıca kabuklular ve yumuşakçalar gibi diğer invertebraları da kapsayabilir.

İnsan etkileri: Habitat değişimi, kirlilik, pestisitler ve aşırı tarımsal uygulamalar detritivor çeşitliliğini azaltabilir. Doğal ekosistem restorasyonu, sürdürülebilir tarım uygulamaları ve organik madde yönetimi, detritivorların korunmasına katkıda bulunur.