yumuakçalar

Yumuşakçalar, bilimsel olarak Mollusca adı verilen büyük ve çeşitli bir hayvan taksonıdır. Deniz, tatlısu ve karada yaşayan binlerce tür içerir ve dünya üzerinde yaygın olarak bulunur. Grup, gastropodlar (salyangozlar ve sümüklü böcekler), bivalveller (midye, istiridyeler, midyeler), cephalopodlar (ahtapotlar, kalamarlar, mürekkep balıkları), polyplacophora (kil tabakalı kabuklular) ve aplacophora (aplakoftorlar) gibi sınıfları kapsar.

Genel olarak görülen ana özellikler, yumuşak ve çoğu durumda bölünmemiş bir vücut yapısını içerir; çoğu türde kaslı bir ayak, mantle adı verilen bir zar ve viseral masa bulunur. Mantle, bazı türlerde kalsiyum karbonat içeren bir kabuk üretir; ancak bazı gruplarda kabuk yoktur veya küçülmüştür. Çoğu türde ağızda yiyecekleri öğütmeye yarayan radyula adı verilen bir organ bulunur; fakat bivalvellerde radyula gelişimseldi ve yoktur. Vücut planı, sınıflara göre çeşitli adaptasyonlar gösterir ve merkezi sinir sistemi de gruba göre farklılıklar gösterir.

Yaşam alanları açısından yumuşakçalar geniş bir ekoloji yelpazesine uyum sağlar. Denizlerde, nehirlerde ve göllerde yaşayanlar ile bazı türler karasal yaşamda da bulunur. Besinleri ve ekolojik rolleri türlerine göre değişir: bazıları otçul sürfaktanlar olarak ekosistemlerde filtrasyon yapar, bazıları avcıdır ve karada veya deniz tabanında çeşitli organizmeleri tüketir.

Ekonomik ve kültürel olarak da önemli olan yumuşakçalar, balıkçılık ve akvakültür için temel kaynaklar oluşturur; bazı türler inci ve mücevher üretiminde kullanılır. Ayrıca asitleşme ve habitat kaybı gibi tehditler nedeniyle koruma ve sürdürülebilirlik konuları giderek daha çok odaklanmaktadır. Yumuşakçaların fosil kayıtları zengin olup, Cambrian dönemine kadar uzanan bir geçmişe sahiptir ve evrimsel çeşitlilik hakkında önemli bilgiler sunar.