dataopslagmodel

Een dataopslagmodel beschrijft hoe data in een opslag- of databasesysteem wordt georganiseerd en beheerd. Het definieert de structuur van entiteiten en attributen, de relaties daartussen, de regels voor integriteit en de wijze waarop data wordt opgeslagen en opgevraagd. Het vormt de basis voor het databaseschema en beïnvloedt prestaties en datakwaliteit.

Veel voorkomende modellen: het relationele model met tabellen, rijen en kolommen (waarbij normalisatie vaak centraal staat); het documentgebaseerde model met geserialiseerde documenten zoals JSON; het kolomgebaseerde model voor analytische workloads; het sleutel-waarde model; en het grafische model voor netwerken van knopen en verbindingen. Sommige systemen combineren elementen, wat polyglot persistence wordt genoemd.

Het dataopslagmodel bepaalt of een systeem primair OLTP-transacties of OLAP-analyses ondersteunt. Relationele modellen bieden sterke gegevensintegriteit en complexe queries maar minder flexibiliteit bij veranderende schema's; document- en sleutel-waarde systemen bieden schaalbaarheid en flexibiliteit maar minder ondersteuning voor complexe relaties. Kolomgebaseerde modellen excelleren bij grootschalige analytics, grafmodellen bij netwerkachtige relaties.

Architectuur- en operationele aspecten omvatten opslagindelingen, indexering, partitionering en replicatie, evenals keuze voor opslagmedia en cloud- of on-premises implementatie. Belangrijke aandachtspunten zijn data-integriteit, consistency-modellen (ACID versus eventual consistency), back-ups, versiebeheer, beveiliging en governance.

In bredere data-architectuur vormt het opslagmodel de basis voor data-integratie, ETL/ELT, datawarehousing en data lakes. Het ontwerp beïnvloedt migraties, evolutie van systemen en de wendbaarheid van organisaties bij veranderende eisen.