boegspriet

Een boegspriet is een spar die uitsteekt vanaf de boeg van een zeilschip. In het Engels wordt dit bowsprit genoemd. Het woord is opgebouwd uit boeg (de voorste romp) en spriet (een korte, rechte stok). De boegspriet fungeert als steunpunt voor voorzeilen en sommige aanhangende tuigage.

Functie en gebruiksruimte. Traditioneel dient de boegspriet om grotere voorzeilen te voeren, zoals de fok en soms aanvullende jibs of staysails, waardoor het zeiloppervlak vooruit wordt vergroot en de windwerking bij het zeilen tegen de wind wordt verbeterd. Aan het uiteinde van de spriet kan een forestay of andere gording worden bevestigd, zodat de voorzeilen stabiel blijven vooraan het schip. Een boegspriet maakte vaak ook ruimte voor een figuurlijk- en cultureel element zoals een figuurhoofd.

Constructie en historie. Boegsprieten bestaan uit hout of metaal en worden stevig vastgemaakt aan de boeg of het steeghout (stem) van het schip. Bij oudere zeilschepen was de spriet een prominent onderdeel van het tuig en bood het een belangrijke extra rijwindpositie. Naarmate schepen groter werden, veranderden de vormen en stevigheid van de boegspriet, soms met extra versteviging aan de forstak of sprietvoet.

Moderne toepassing. In hedendaagse zeiljachten wordt de boegspriet soms verlengd of hydraulisch uits schuifbaar gemaakt om grotere downwind-zeilen te dragen, zoals gennakers of asymmetrische spinnakers. Moderne materialen zoals staal of koolstofvezel kunnen de boegspriet sterker en lichter maken. Desondanks blijft de boegspriet een bekend kenmerk van traditionele en klassieke scheepsconfiguraties, evenals van bepaalde sport- en herenboten.

Zie ook: bowsprit, fok, gennaker, spinnaker.