bindingafhankelijkheid

Bindingafhankelijkheid is een begrip uit de linguïstiek dat de afhankelijkheidsrelaties beschrijft tussen verwijzende uitdrukkingen (zoals voornaamwoorden en anaforen) en hun mogelijke antecedenten binnen een zin of zinsstructuur. Het gaat om de vraag welke antecedenten geldig zijn voor een verwijzing en hoe die verwijzing zich verhoudt tot andere elementen in de zin.

In bindingstheorie wordt gesproken over het bindingdomein en regels die bepalen welke antecedenten acceptabel zijn voor een verwijzend uitdrukking. Een kernidee is dat de interpretatie van een verwijzing afhankelijk kan zijn van zijn positionele relatie tot andere zinsdelen, zoals de lokale clausule of andere syntactische kaders. Er bestaan verschillende formuleringen en theoretische varianten, maar het centrale punt blijft dat sommige verwijzingen gebonden worden door bepaalde structuren, terwijl andere verwijzingen juist vrijer kunnen doorlopen afhankelijk van de context.

Bindingafhankelijkheid heeft zowel descriptieve als prescriptieve toepassingen. In taalkundig onderzoek helpt het bij de analyse van ambiguïteit en ongrammaticaliteit, bijvoorbeeld bij het bepalen of een pronomen naar een legitiant antecedent verwijst of dat een anaforatie correct is binnen de gegeven zinsstructuur. In de computationele taalkunde is het van belang voor sleuteltaken als pronoun resolution en anafora-ontbinding, waarbij algoritmen proberen de juiste antecedenten te koppelen aan verwijzende uitdrukkingen.

Zie ook: bindingstheorie, anafora, pronoun resolution.