bimët

Bimët, të njohura gjithashtu si Plantae në shkencë, janë organizma shumëqelizorë autotrofe që kryejnë fotosintezën me klorofil. Ato gjenden në shumë mjedise, nga toka e thatë dhe ujërat e ngrohta deri në shkretëtira të larta, dhe luajnë një rol të domosdoshëm si prodhues të energjisë dhe oksigjenit në ekosisteme globale.

Bimët ndahen kryesisht në bimë jo vaskulare dhe bimë vaskulare. Bimët jo vaskulare janë të thjeshta dhe zakonisht nuk kanë një rrjet të zhvilluar të sistemit vaskular për transportimin e ujit dhe ushqimit. Bimët vaskulare përfshinë të gjitha bimët me një rrjet të vazhdueshëm të xylemit dhe floemit, duke përfshirë barishtet, shkurret dhe pemët.

Anatomia themelore e bimëve përfshin rrënjën, trupin dhe gjethët. Sistemi vaskular përbëhet nga xilem, që transporton ujin dhe mineralet nga toka, dhe floem, që shpërndan lëndët ushqyese. Gjethët dhe mbrojtja sipërfaqësore e bimës janë të përfshira në proceset e fotosintezës, dhe meristemet lejojnë rritjen dhe rinovimin.

Bimët janë prodhues të parë të ekosistemeve, duke konvertuar energjinë nga dielli në ushqim për organizmat e tjerë. Ato ofrojnë strehim, mbrojtje dhe burim ushqimi, ndikojnë në klimë dhe në ruajtjen e ujit, dhe formojnë simbioza të rëndësishme me fungët (mykorriza) dhe baktere të azotit në rastet kur ato janë të pranishme.

Përdorimet njerëzore përfshijnë ushqimin (drithëra, perime dhe fruta), mjekësinë dhe ilaçet, materialet ndërtimore dhe tekstile, si dhe ruajtjen e biodiversitetit dhe ekosistemeve. Kujdesi për bimët dhe mbrojtja nga shpyllëzimi i tepruar janë thelbësore për një mjedis të qëndrueshëm.