autorstwie

Autorstwo to status naukowy i prawny przysługujący twórcy dzieła chronionego prawem autorskim. Określa on to, kto jest oficjalnym źródłem praw do danego utworu oraz kto ponosi odpowiedzialność za jego powstanie. Autorem może być wyłącznie osoba fizyczna, a w przypadku wspólnego tworzenia mogą występować współautorzy.

Utworem chronionym prawem autorskim jest twórcze, oryginalne dzieło o utrwalonej formie, które mieści się w dziedzinie literatury, nauki, sztuki i pokrewnych (m.in. utwory literackie, muzyczne, filmowe, programy komputerowe, fotografie, mapy, projekty architektoniczne). Kluczowe znaczenie ma oryginalność oraz utrwalenie w namacalnej postaci. Autorstwo dotyczy przede wszystkim dzieł, a nie samych idei czy koncepcji.

Prawa związane z autorstwem dzielą się na dwa fundamenty: prawa osobiste (moralne) i prawa majątkowe. Prawa osobiste obejmują prawo do uznania autorstwa oraz integralności utworu (prawo do rzetelnego prezentowania twórcy i do ochrony przed jego zniekształceniem). Są to prawa personalne, z reguły nieprzenoszalne, choć mogą być wykonywane przez spadkobierców po śmierci autora. Prawa majątkowe natomiast dają możliwość reprodukcji, rozpowszechniania, publicznego udostępniania, wykonywania i adaptacji utworu oraz ich zbywania, licencjonowania lub dzierżawy.

Czas trwania ochrony praw majątkowych zwykle wynosi 70 lat po śmierci autora, a dla dzieł współtworzonych – od śmierci ostatniego z nich. Po upływie tego okresu utwór wchodzi do domeny publicznej. Zgłoszenie do rejestracji nie jest wymogiem ochrony, choć może ułatwiać wykazanie autorstwa w sporach. Podstawy prawne stanowią przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.