autoagresji

Autoagresja to intencjonalne wyrządzenie sobie szkody fizycznej lub inne formy samoagresji skierowane w stronę własnego ciała. W polskojęzycznej literaturze używa się także terminu samookaleczenie. Autoagresja nie stanowi odrębnej diagnozy, lecz zachowanie występujące w różnych zaburzeniach psychicznych i sytuacjach życiowych. Najczęściej objawia się jako powtarzane, celowe uszkodzenia skóry lub ciała, które nie zawsze mają na celu samobójstwo.

Przyczyny są złożone: mogą wynikać z napięcia emocjonalnego, traumy, zaburzeń nastroju, zaburzeń osobowości (np. granicznego), PTSD, zaburzeń odżywiania, uzależnień oraz problemów rozwojowych. Autoagresja może służyć regulacji emocji, złagodzeniu napięcia, lub wyrażeniu cierpienia, poczucia bezsilności czy braku kontroli. Często występuje u młodzieży i osób z ograniczonym wsparciem społecznym.

Ocena obejmuje rozróżnienie intencji: czy zachowanie służy jedynie wyrażeniu cierpienia i uzyskaniu ulgi, czy występuje ryzyko zachowań samobójczych. Kluczowa jest ocena współistniejących zaburzeń oraz czynników ryzyka, takich jak myśli samobójcze, dostęp do sposobów wyrządzenia szkody, oraz wsparcie społeczno‑rodzinne.

Leczenie skupia się na terapii psychologicznej, regulacji emocji i wsparciu w radzeniu sobie ze stresem. Najbardziej skuteczne podejścia to dialektalna terapia behawioralna (DBT), terapia poznawczo-behawioralna (CBT) oraz terapie ukierunkowane na problemy emocjonalne. Leczenie często obejmuje leczenie farmakologiczne schorzeń współistniejących i wsparcie w codziennym funkcjonowaniu.

Zapobieganie obejmuje edukację na temat zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie, budowanie sieci wsparcia oraz dostęp do szybkiej opieki psychiatrycznej. W przypadku nagłego pogorszenia stanu zdrowia, należy skontaktować się z pogotowiem ratunkowym lub specjalistą ds. zdrowia psychicznego.