archeometryczne

Archeometria to interdyscyplinarna dziedzina badań łącząca archeologię z naukami fizycznymi, chemicznymi i inżynierskimi. Jej celem jest uzyskanie informacji o pochodzeniu, dacie i procesach wytwarzania materiałów archeologicznych poprzez zastosowanie metod analitycznych, które często wymagają analizy prób lub prowadzonych badań laboratoryjnych. Termin archeometria odnosi się zarówno do samej dziedziny, jak i do zestawu metod archeometrycznych stosowanych w badaniach zabytków.

Główne metody archeometryczne obejmują datowanie radiowęglowe (C-14) materiałów organicznych, datowanie luminescencyjne (TL i OS-L) używane w ceramice i osadach, oraz analizy składu chemicznego i mineralogicznego przy pomocy X-ray fluorescence (XRF) i X-ray diffraction (XRD). Do celów provenance i rekonstrukcji technologii często wykorzystuje się analizy izotopowe (np. izotopy Pb, Sr), mikroskopię elektronową oraz różne techniki mikroanaliz. Inne zastosowania obejmują ocenę starzenia materiałów, identyfikację źródeł surowców, weryfikację technik wytwarzania oraz wsparcie prac konserwatorskich.

Zastosowania archeometrii obejmują datowanie artefaktów i osadów, identyfikację źródeł surowców, rekonstrukcję technologii i sieci handlowych, a także oceny stanu zachowania zabytków. Rozwój tej dziedziny nastąpił w ostatnich dziesięcioleciach XX wieku wraz z postępem metod analitycznych i współpracą między archeologami a naukowcami z zakresu fizyki, chemii i inżynierii.

Wyzwania obejmują interpretację wyników z uwzględnieniem niepewności pomiarowych, potrzeby kalibracji metod oraz ograniczenia związane z destrukcyjnością niektórych analiz. Archeometria stawia na rzetelność danych, standaryzację procedur i transparentność w_reporting danych.