acetylowane

Acetylowane to związki chemiczne, które przeszły proces acetylacji, czyli wprowadzenie grupy acetylowej (-COCH3) do cząsteczki. W wyniku tej modyfikacji często zmieniają się właściwości chemiczne i biologiczne substratu, takie jak reaktivność, rozpuszczalność i stabilność.

Acetylacja może mieć charakter chemiczny lub biologiczny. Chemiczna acetylacja wykorzystuje reagent acylujący, na przykład bezwodnik octowy lub chlorek octowy, aby przenieść grupę acetylową na funkcjonalne miejsce cząsteczki. W biologii acetylacja zachodzi enzymatycznie przy udziale acylotransferaz, w tym histonowych acetytransferaz (HAT). Histonowa acetylacja wpływa na strukturę chromatyny i reguluje ekspresję genów; odwrotna reakcja, deacetylacja, zachodzi za pomocą histonowych deacetylaz (HDAC).

W przemyśle i materiałoznawstwie acetylacja stosowana jest do modyfikowania właściwości polimerów i surowców. Przykłady obejmują celulozę octanową (acetylowaną celulozę) wykorzystywaną w filmach, włóknach i filtrach, oraz skrobię octanową (acetylowaną skrobię), używaną jako środek zagęszczający i stabilizator. Acetylacja usprawnia także tworzenie estrowych reagentów i lipidów, które znajdują zastosowanie w kosmetykach i przemyśle chemicznym.

W farmacji acetylacja bywa stosowana w tworzeniu proleków lub w modyfikowaniu farmakokinetyki leków, na przykład poprzez zwiększenie lipofilności lub maskowanie grup czynnych. Ogólnie acetylacja jest istotnym narzędziem chemicznym i biochemicznym do kontrolowania funkcji i właściwości cząsteczek.