Wykluczanych

Wykluczanych to forma przymiotnikowa pochodząca od czasownika wykluczać, używana w odniesieniu do osób lub grup doświadczających wykluczenia. W socjologii i polityce społecznej pojęcie to opisuje stan lub proces polegający na ograniczaniu lub utrudnianiu uczestnictwa w życiu gospodarczym, społecznym, politycznym i kulturalnym.

Wykluczenie można rozpatrywać w kilku sferach. Wykluczenie ekonomiczne obejmuje ubóstwo, bezrobocie oraz ograniczony dostęp do usług. Wykluczenie społeczne to izolacja, marginalizacja i stygmatyzacja. Wykluczenie polityczne dotyczy ograniczonej możliwości wpływu na decyzje publiczne. Wykluczenie edukacyjne odnosi się do gorszego dostępu do edukacji i możliwości rozwoju, natomiast wykluczenie cyfrowe oznacza brak dostępu do internetu i narzędzi cyfrowych. W praktyce wykluczanie często funkcjonuje nałożone na siebie sfery, wzmacniając ryzyko powtarzalnych trudności w funkcjonowaniu w społeczeństwie.

W Polsce i w Unii Europejskiej pojęcie to jest przedmiotem licznych badań socjologicznych i polityk społecznych, mających na celu identyfikację źródeł wykluczenia oraz opracowanie sposobów przeciwdziałania. Odpowiedzią polityczną są programy aktywizacji zawodowej, wsparcie socjalne, integracja społeczna, a także działania edukacyjne i ograniczanie barier w dostępie do usług.

Zobacz także: wykluczenie społeczne, ubóstwo, marginalizacja, rynek pracy.