Uzmanlama

Uzmanlama, Türkçede uzman kökünden türeyen ve bir kişinin veya bir uygulamanın uzman seviyesine ulaşması ya da uzman standartlarına uygun hâle gelmesi sürecini ifade eden bir kavramdır. Resmî bir teknik terim olarak geniş ölçüde tanımlanmış olmayabilir; daha çok örgüt içi yetkinlik geliştirme, kalite yönetimi veya politika metinlerinde karşılaşılan bir kavramdır. Diğer taraflarda, benzer anlamları taşıyan uzmanlaşma veya uzmanlaştırma terimleriyle de kıyaslanabilir.

Ek olarak, -lama eki, bir fiil veya isim kökenli kavramın süreci veya sonucunu ifade eden bir isim türetir. Uzman kelimesiyle birleştiğinde, "uzmanlama" süreci, bir kişinin ya da kurumun yetkinlik düzeyini artırmayı ya da süreçlerin uzman standartlarına uygun şekilde tasarlanmasını anlatabilir. Bu kavram, belirli bir alanda karar destekleri, standartlar ve yönerge setleri gibi yapıların uzmanlık taleplerine göre yeniden düzenlenmesini de kapsayabilir.

Kullanım alanları ve süreci genelde şu bağlamlarda karşımıza çıkar: eğitim ve mesleki gelişim programlarında, kurumsal bilgi yönetiminde, standartlaştırma çalışmaları ve denetim/kalite güvence süreçlerinde. Uzmanlama süreci tipik olarak şu adımları içerebilir: yetkinlik analizleri, gelişim planlarının oluşturulması, bilgi ve süreçlerin uzman gereksinimlerine göre yeniden tasarlanması, eğitimler, sertifikasyon ve izleme.

Uzmanlama ile uzmanlaşma arasındaki farklar, kullanıldığı bağlama göre değişebilir. Uzmanlaşma, bir alanın mevcut bir uzmanı olma durumunu ifade ederken, uzmanlama daha çok bu uzmanlık düzeyine varma veya mevcut süreçleri bu seviyeye uygun biçimde geliştirme çabalarını kapsayabilir. İlgili kavramlar arasında uzmanlık, yetkinlik, mesleki gelişim ve kalite yönetimi bulunur.