Traagheden

Traagheden verwijzen naar twee hoofdbetrekkingen: in de natuurkunde de eigenschap van materie om veranderingen in beweging of in rust te weerstaan; en in het dagelijks taalgebruik de traagheid of langzamigheid van dingen en processen.

In de natuurkunde is traagheid nauw verbonden met massa. Een voorwerp met meer massa heeft een grotere neiging om zijn beweging voort te zetten als er geen netto kracht werkt. Dit wordt beschreven door de tweede wet van Newton: F = m a, waarbij m de massa is en a de versnelling. Ook bij rust geldt dat zonder netto kracht het voorwerp niet verandert van toestand. Traagheid geldt dus zowel voor beweging als voor stilstand, en vormt een fundamenteel kenmerk van materie.

Bij roterende systemen bestaat traagheid ook tegen rotatie, uitgedrukt als het traagheidsmoment I. Het I geeft aan hoe de massa is verdeeld ten opzichte van de rotatieas en bepaalt hoeveel kracht (torque) nodig is om een hoekversnelling te veroorzaken; voor een puntsmassa is I = m r^2, en voor een samengesteld lichaam is I de som van m_i r_i^2. Een groter I betekent dat er meer kracht nodig is om dezelfde draai te bereiken.

Historisch gezien werd het begrip traagheid een kernonderdeel van Newtons wetten, nadat vroegere waarnemingen van Galileo en anderen meningen over beweging verscherpt hadden. In praktische zin verwijst traagheid ook naar weerstand tegen verandering en naar langzamere processen, zoals bureaucratische traagheid of langzaam reagerende machines.