Streitustjórnun

Streitustjórnun er fræðigrein og starfsemi sem fjallar um að forðast, draga úr og leysa ágreininga milli einstaklinga, hópa eða stofnana. Hún byggist á hlutlausu mati á deilu og markmiðum um sem minnstan kostnað, besta árangur og uppbyggilegt samstarf. Streitustjórnun leggur áherslu á að skilja hagsmuni og tilfinningar aðila og byggja á sanngirni, gagnkvæmri virðingu og skýru upplýsingastreymi.

Helstu nálganir í streitustjórn eru forvarnir, lausn deilna og eftirfylgni. Forvarnir fela í sér skýr samskipti, reglur og ferla sem koma í veg fyrir misskilning og snöggan vöxt deilna. Þegar deila myndast eru leiðir eins og samningagerð (negotiation) og miðlun (miðlun), og í sumum tilvikum samráð sem leiðir til samkomulags byggðs á hagsmunum aðila.

Streituferlið fer oft eftir þessum stigum: skilgreining deilu og hagsmunakorts; samskipti og upplýsingaöflun; val lausna og samningagerð; samkomulag og framkvæmd; eftirfylgni og mats á árangri.

Í praktík er streitustjórnun mikilvæg í fyrirtækjum, stofnunum og menntakerfi til að bæta starfsanda, auka framleiðni og draga úr kostnaði sem stafar af ágreiningum.

Hæfni streitustjórnanda felur í sér hlustun, hlutlaust mat, samhæfingu, vandlega lausnamiðlun og gott innsæi í fjölbreytt menningarlegt og félagslegt bakgrunn. Mikilvægt er að byggja upp forvarnir og lausn sem stuðla að langtímasamvinnu.

Takmarkanir: Allar deilur eru ekki lausnar; valdahlutfall, menningarlegur bakgrunn, tími og aðgengi til lausna hafa áhrif.