Scentralizowane

Scentralizowane to określenie używane w odniesieniu do systemów, organizacji lub procesów, które są zarządzane z jednego centralnego punktu decyzyjnego lub kontrolnego, zamiast być rozproszone na wiele niezależnych jednostek. W praktyce oznacza to koncentrację władzy, zasobów i odpowiedzialności w centralnym organie. Termin często jest przeciwstawiany decentralizacji.

W kontekście technologicznym scentralizowanie oznacza użycie wspólnego serwera, centralnej bazy danych lub centralnego mechanizmu uwierzytelniania i zarządzania zasobami. Zaletami takich rozwiązań są spójność polityk bezpieczeństwa, łatwiejsze zarządzanie i potencjalnie lepsza optymalizacja zasobów. Wady to możliwość awarii lub przeciążenia centralnego punktu, ograniczenie autonomii poszczególnych węzłów oraz ryzyko oporu użytkowników wobec scentralizowanych decyzji.

W zarządzaniu organizacyjnym scentralizowanie przekłada się na podejmowanie decyzji na wyższym szczeblu, standaryzację procesów i łatwiejszą kontrolę zgodności. Jednocześnie może prowadzić do opóźnień w realizacji potrzeb lokalnych, ograniczenia innowacyjności i mniejszego zaangażowania pracowników w decyzje.

Współczesne systemy często łączą cechy centralizacji i decentralizacji, tworząc architektury hybridowe, w których część funkcji realizowana jest centralnie, a inne — lokalnie lub na krawędzi sieci (edge computing). Taki układ stara się łączyć korzyści centralizacji z elastycznością decentralizacji. Termin jest szeroko używany w analizach architektur systemów i polityk zarządzania.