Obkurczenia

Obkurczenia, w medycynie często nazywane kontrakturami, to trwałe skrócenie tkanek miękkich wokół stawu, co prowadzi do ograniczenia zakresu ruchu i czasem do utrwalenia deformacji. Proces ten obejmuje mięśnie, ścięgna, powięzie, torebki stawowe i inne struktury osłabione lub zbliznowaciałe.

Przyczyny obkurczeń są różnorodne. Mogą wynikać z długotrwałego unieruchomienia po urazie lub operacji, oparzeń i zespołów pourazowych, porażeń nerwowych, chorób zapalnych i autoimmunologicznych, fibrozji tkanek, blizn po urazach lub zabiegach oraz starzenia się tkanek. W kontekście neurologicznym obkurczenia mogą towarzyszyć spastyczność i zaburzenia napięcia mięśniowego.

Patofizjologia obejmuje włóknienie i zbliżanie się tkanek do siebie, co prowadzi do skrócenia długości struktur okołostawowych oraz utraty elastyczności. W przypadkach pourazowych mogą występować zrosty i przykurcze wynikające z gojenia tkanek.

Objawy obejmują ograniczenie zakresu ruchu, sztywność stawów, deformacje i często ból. Diagnoza opiera się na ocenie klinicznej i pomiarze zakresu ruchu; w razie potrzeby wykorzystuje się badania obrazowe, które pomagają określić przyczyny i zakres uszkodzeń tkanek.

Leczenie jest zależne od przyczyny i zakresu obkurczenia. Najczęściej obejmuje fizjoterapię, ćwiczenia rozciągające i stosowanie gorsetów lub serial castów. W niektórych przypadkach stosuje się leczenie farmakologiczne przeciwbólowe oraz toksynę botulinową w leczeniu spastyczności. W poważniejszych lub opornych na leczenie przypadkach wykonuje się zabiegi chirurgiczne, takie jak uwolnienie kontraktury, wydłużanie ścięgien lub usunięcie blizn. Profilaktyka opiera się na wczesnej rehabilitacji, utrzymaniu zakresu ruchu i unikaniu długotrwałej immobilizacji po urazach i operacjach.