Nizomlarga

Nizomlarga — o‘zbek tilidagi “nizom” so‘zining ko‘plik ko‘rinishidagi ifodasi bo‘lib, ko‘pincha “nizomlar” bilan bog‘liq kontekstlarda ishlatiladi. Nizomlar — tashkilotlar, muassasalar yoki jamiyatlar tomonidan belgilangan ichki qonun-qoidalar, tartiblar hamda kodlar to‘plamidir. “Nizomlarga rioya qilish” ifodasi esa ularning talablariga mos kelish, nizomda ko‘rsatilgan tartib-qoidalarni bajish majburiyatini anglatadi.

Nizomlar ko‘pincha ta’lim muassasalari, xodimlar mehnati, moliya, xavfsizlik, intizom kabi sohalarda qo‘llaniladi. Ular odatda quyidagi tarkibiy qismlardan iborat bo‘ladi: maqsad va doira; atamalarning aniqlanishi; a’zolar yoki ishtirokchilarning huquq va majburiyatlari; yig‘ilishlar, qarorlar qabul qilish tartibi; nazorat va javobgarlik; o‘zgarishlar kiritish tartibi; amalda kuchga kirishi va amal qilish muddati.

Nizomlar odatda tashkiliy boshqaruv organlari yoki maqbul qonuniy norma asosida tayyorlanadi, tasdiqlanadi va keng ommaga yetkaziladi. Ular davlat qonunlari bilan mos kelishi kerak; nizomlar yuqori qonunlar tomonidan belgilangan cheklovlar ichida talqin qilinadi. Nizomlar tuzishda aniq, tushunarli tilda yozilishi, takomillik va doimiy yangilanadigan bo‘lishi muhimdir.

Xulosa qilib, nizomlar boshqaruvning poydevorini tashkil etadi: ularning mavjudligi, tushunarli tarkibi va muntazam yangilanishi tashkilotning samarali faoliyat ko‘rsatishi uchun zarurdir.