xavfsizlik

Xavfsizlik (xavfsizlik) so‘zi zarar, xavf va zararli ta’sirlardan himoyalanish holati yoki jarayonini ifodalaydi. Bu tushuncha odamlar, mulk, axborot va infratuzilmani himoya qilish, xavflardan oldini olish, tahdidlarni bartaraf etish hamda barqarorlikni saqlashga qaratilgan choralarni o‘z ichiga oladi. Xavfsizlik keng ma’noda siyosatlar, tartib-qoidalar va amaliy tadbirlarning jamiyat, tashkilot yoki shaxs darajasida moslashuvini qamrab oladi.

Xavfsizlikning asosiy yo‘nalishlari jismoniy xavfsizlik, axborot xavfsizligi, milliy xavfsizlik va mehnat xavfsizligini o‘z ichiga oladi. Jismoniy xavfsizlik kirish nazorati, videokuzatuv, favqulodda vaziyatlar uchun tayyorgarlik kabi choralarni o‘z ichiga oladi. Axborot xavfsizligi maxfiylik, butunlik va mavjudlik tamoyillariga amal qilishni, parollar, shifrlash, ma’lumot zahiralash va ehtiyot nusxalarini o‘z ichiga oladi. Milliy xavfsizlik davlat xavfsizligi, kritik infratuzilmani himoya qilish va xavfli tahdidlarga qarshi kurashishdan iborat. Mehnat xavfsizligi ish joyidagi xavfsizlik, xavf baholashi, xodimlarni o‘rgatish va me’yoriy talablarni nazarda tutadi.

Amaliyotda xavfsizlik xavfini baholash, siyosatlar ishlab chiqish, hodisaga javob berish, biznes davomiyligini ta’minlash kabi tadbirlarni o‘z ichiga oladi. Standartlar va me’yorlar xavfsizlikning boshqaruv jarayonlarini qo‘llab-quvvatlaydi: ISO/IEC 27001 axborot xavfsizligi, ISO 45001 mehnat xavfsizligi va sog‘liqni saqlash, shuningdek NIST-yoshlik hamda davlat tomonidan qabul qilingan reglamentlar. Xavfsizlik barqaror va samarali bo‘lishi uchun nafaqat texnik choralar, balki xavfsizlik madaniyatini shakllantirish ham muhimdir—hodisalarni hisobot qilish, xavflarni kamaytirish va doimiy takomillashuv orqali erishiladi.