Nieodnawialne

Nieodnawialne odnosi się do zasobów naturalnych, które nie odnawiają się w praktycznie widzialnym czasie geologicznym. W przeciwieństwie do zasobów odnawialnych, takich jak energia słoneczna czy woda, nieodnawialne powstają w procesach trwających miliony lub miliardy lat, a ich całkowite zasoby są ograniczone. W gospodarce często omawia się je w kontekście energetyki i surowców mineralnych; ich wykorzystanie wymaga uwzględnienia wyczerpywania zasobów i wpływu na środowisko.

Najważniejszymi przykładami nieodnawialnych źródeł energii są paliwa kopalne: węgiel, ropa naftowa i gaz ziemny. Te surowce stanowią główne źródła energii na świecie od setek lat. Poza paliwami energetycznymi do grupy nieodnawialnych zasobów należą także minerały i metale, takie jak metale ziem rzadkich, lit czy uran, które powstają w procesach geologicznych i ich zapasy są ograniczone.

Środowiskowe i ekonomiczne konsekwencje nieodnawialnych zasobów są znaczne. Ich wydobycie często wiąże się z emisjami gazów cieplarnianych, degradacją ekosystemów i zanieczyszczeniami, a ceny surowców bywają narażone na wahania koniunktury i geopolityczne napięcia. W miarę kurczenia się rezerw rośnie znaczenie oszczędności, recyklingu i bardziej efektywnego wykorzystania energii i surowców.

Przyszłość nieodnawialnych źródeł zależy od transformacji energetycznej i gospodarowania zasobami. Dąży się do ograniczenia emisji, zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii, poprawy efektywności energetycznej, a także ponownego wykorzystania materiałów poprzez recykling. W perspektywie długoterminowej nieodnawialne zasoby mają być zarządzane w sposób zrównoważony, by opóźnić wyczerpywanie i zminimalizować negatywne skutki dla środowiska.