Lijnbalans

Lijnbalans is een methode binnen productie- en assemblageprocessen om taken over een reeks werkstations zo te verdelen dat de productie met zo min mogelijk wachttijd en met een constante doorstroomsnelheid verloopt. Het doel is een evenwichtige arbeidsbelasting tussen de stations, zodat geen station overbelast raakt en de totale cyclustijd overeenkomt met de gevraagde productie-output.

Bij het opstellen van een lijnbalans wordt rekening gehouden met de takt-tijd (de maximale tijd die per eenheid beschikbaar is om aan het product te werken, gebaseerd op vraag) en de voorgangs- en afhankelijkheidsrelaties tussen bewerkingen. Doel is elke taak toe te wijzen aan een station met een cyclus-tijd die niet hoger is dan takt tijd, terwijl afhankelijkheidsrelaties tussen taken gerespecteerd worden.

Veelgebruikte heuristische methoden zijn onder meer de langste bewerkingstijd (LBT) en de gerangschikte positie-gewichten (RPW) methode; daarnaast kunnen wiskundige optimalisatietechnieken zoals integer programming worden toegepast voor exacte oplossingen.

Processtappen: inventariseer alle taken, bepaal de voorgangsrelaties, meet de bewerkingstijden, bereken de takt-tijd, wijs de taken toe aan stations en herhaal tot een aanvaardbare balans is bereikt. Doel is balansafwijking en idle tijd te minimaliseren en de doorlooptijd te beperken.

Belangrijke prestatie-indicatoren zijn line-efficiëntie, het aantal stations, de balansindex en de totale afstand. Lijnbalans is vooral van belang in massaproductie en in productielijnen met meerdere modellen; bij variabele mix en lage volumes nemen de baten af en is flexibiliteit vereist.