Knockoutwedstrijden

Knockoutwedstrijden zijn competitieformaten waarbij deelnemers na een nederlaag worden uitgeschakeld, totdat één winnaar overblijft. Dit staat tegenover rondes of ligaprestaties, waarbij deelnemers meerdere wedstrijden spelen om een totaalscore of positie te bepalen.

In een typische knockout spelen deelnemers in een bracket tegen elkaar; de winnaar gaat door en de verliezer valt af. Veel voorkomende varianten zijn: enkelvoudige knockout (één verlies elimineert de deelnemer), dubbele uitval (winnaars- en verliezers-bracket) en twee-wegduels (home-and-away) waarbij de totaalscore beslist wie doorgaat. Vaak gaat ook een groepsfase vooraf aan de knockoutfase.

Bij een gelijke stand worden tiebreaks toegepast. In voetbal is doorgaans verlenging en strafschoppen, terwijl sommige toernooien replays of beslissende sets gebruiken. Seeding en loting bepalen de beginopzet van de bracket, en bij sommige toernooien krijgen hoger geplaatste deelnemers een bye naar latere rondes.

Voordelen van knockoutwedstrijden zijn spanning en duidelijke progressie, maar ze kunnen onvoorspelbaar en streng zijn. Ze komen veel voor in nationale bekertoernooien, wereldkampioenschappen en Olympische toernooien, en in veel e-sporttoernooien. In Nederland worden knockoutwedstrijden bijvoorbeeld toegepast in de KNVB Beker; internationaal vindt men ze in toernooien zoals het WK en de Europese kampioenschappen.

---