Klimaatverdragen

Klimaatverdragen zijn internationale overeenkomsten die erop gericht zijn de klimaatverandering tegen te gaan door maatregelen zoals vermindering van broeikasgasemissies, aanpassing aan klimaatverandering en financiële en technologische ondersteuning voor getroffen regio's. Ze worden gesloten na multilaterale onderhandelingen en kunnen bindende of niet-bindende regels bevatten, met uiteenlopende verplichtingsniveaus voor landen.

De belangrijkste verdragen zijn onder meer de UNFCCC (Verenigde Naties-frameworkverdrag inzake klimaatverandering) uit 1992, dat het kader en de jaarlijks bijeen komende Conferenties van de Partijen (COP) heeft vastgesteld; het Kyoto-protocol uit 1997 met bindende emissiereducties voor rijke landen; en het Parijsakkoord uit 2015, dat mondiale temperatuurdoelen vastlegt en landen verplicht om NDC's (nationaal vastgestelde bijdragen) in te dienen, te verbeteren en te voldoen aan transparante rapportage en een mondiaal stocktake.

Andere instrumenten omvatten financiering en ondersteuning via instrumenten zoals het Green Climate Fund, technologische samenwerking en markt- en beleidsmechanismen. Onder het Parijsakkoord lopen onderhandelingen over vrijwillige marktkansen en de mogelijkheid van onderlinge afspraken in toekomstige klimaatregels, vaak aangeduid als artikel 6, die samenwerking op emissiehandel en coöperatieve projecten mogelijk maken.

De effectiviteit van klimaatverdragen varieert en hangt af van ratificatie, naleving en de bereidheid tot ambitieuze bijdragen. Ze bieden wel degelijk een internationaal mandaat en duidelijke langetermijnsignalen voor investeringen en beleid, maar enforcement is vaak beperkt en de mate van ambitie verschilt tussen landen. Desondanks hebben ze bijgedragen aan globale financiering, technologische uitwisseling en verschuivingen in energiemarkten.