Hipotetyczny

Hipotetyczny to przymiotnik w języku polskim oznaczający odnoszący się do hipotezy lub oparty na niej. Słowo to używane jest także do opisania sytuacji lub argumentu przyjętego jedynie dla celów rozumowania, niepotwierdzonego empirycznie. Wyraz pochodzi od terminu hipoteza i jest spokrewniony z angielskim hypothetical.

W naukach przyrodniczych i ścisłych hipotezy stanowią proponowane wyjaśnienia, które podlegają weryfikacji poprzez obserwacje i eksperymenty. W praktyce często formułuje się scenariusze hipotetyczne lub modele hipotetyczne, by przewidywać konsekwencje pewnych założeń. Tego rodzaju rozumowanie umożliwia testowanie konsekwencji bez odwoływania się do stanu faktycznego.

W logice i filozofii używa się terminu „sylogizm hipotetyczny” dla określenia wnioskowania o formie: jeśli A, to B; jeśli B, to C; zatem jeśli A, to C. W języku potocznym „hipotetyczny” opisuje także rzeczywistości wyobrażonej lub możliwej, np. „hipotetyczny scenariusz pogodowy”.

Różnica między hipotezą a zdaniem hipotetycznym polega na tym, że hipoteza jest propozycją do testowania i ewentualnego potwierdzenia lub obalenia, natomiast „hipotetyczny” opisuje charakter rozumowania, scenariuszu lub argumentu, który nie został jeszcze zweryfikowany. Hipotetyczność jest zatem cechą opisową, a hipoteza – cechą metodologiczną.