Hipokaliemia

Hipokaliemia to stan, w którym stężenie potasu we krwi spada poniżej wartości prawidłowej, zwykle poniżej 3,5 mmol/L. Potas jest kluczowym elektrolitem w przewodnictwie nerwowo-mięśniowym i funkcjonowaniu serca.

Przyczyny hipokaliemii dzielą się na utratę potasu oraz przesuwanie go do komórek. Do utraty jelitowej należą wymioty, biegunka i stosowanie środków przeczyszczających. Utrata nerkowa może być wywołana diuretykami, nadmierną sekrecją aldosteronu, nefropatią lub zespołami Barttera i Gitelmana. Przesuwanie potasu do komórek może zajść w wyniku insuliny, alkalizacji, działania katecholamin lub niektórych leków. Niedobory często współistnieją z niedoborem magnezu.

Objawy obejmują osłabienie mięśni, mrowienie, skurcze, zaburzenia rytmu serca i zaparcia. W ciężkiej hipokaliemii ryzyko groźnych arytmii jest wysokie, a charakterystyczne zmiany EKG to spłaszczone T, pojawienie się załatek U i inne zaburzenia przewodnictwa.

Diagnostyka obejmuje oznaczenie potasu we krwi, ocenę EKG oraz identyfikację przyczyny. Badanie wydalania potasu z moczem pomaga odróżnić utraty nerkowe od pozanerkowych.

Leczenie zależy od nasilenia i przyczyny. Łagodna hipokaliemia zwykle leczy się doustnie, cięższa – dożylne uzupełnianie potasu, z kontrolą szybkości podawania i monitorowaniem EKG. Często wymagana jest korekta magnezu i leczenie przyczyny, np. modyfikacja terapii diuretycznej. Prognoza zależy od skuteczności leczenia i przyczyny; nieleczona może prowadzić do poważnych zaburzeń rytmu serca.