Gebiedsuitgangspunt

Gebiedsuitgangspunt is een uitgangspunt in ruimtelijke ordening en lokaal beleid waarbij de inzet en investeringen worden afgeleid uit de kenmerken, behoeften en kansen van een gedefinieerd gebied. Het draait om een gebiedsgerichte aanpak: de gebiedsgrenzen bepalen welke problemen en kansen centraal staan en welke maatregelen het meest effectief zijn. Het uitgangspunt kan draaien op verschillende thema’s zoals woningbouw, werkgelegenheid, bereikbaarheid, leefkwaliteit en duurzaamheid. Het doel is een samenhangende en doelgerichte inzet van middelen en taken over diverse beleidsvelden heen, in plaats van een incidentele, sectorale benadering.

Bij de uitvoering wordt het gebied als analyse-eenheid genomen: er verzamelt men gebiedskenmerken (demografie, woningvoorraad, economische structuur, mobiliteit, sociale voorzieningen) en er worden gebiedsgerichte ambities en maatregelen opgesteld. Stakeholderparticipatie en afstemming tussen gemeentelijke lagen, overheden, woningcorporaties en de markt zijn vaak essentieel. Uitgangspunten voor regionale of stedelijke programma’s worden soms expliciet als gebiedsuitgangspunt geformuleerd om prioriteit te geven aan bepaalde wijken of gebieden.

Voordelen zijn meer samenhang en effectiviteit, beter afstemming op lokale omstandigheden en betere zichtbaarheid van resultaten. Nadelen kunnen zijn dat aandacht voor een gebied ten koste kan gaan van bredere beleidsdoelen of dat er verminderde flexibiliteit ontstaat bij landelijke programma’s. Het begrip wordt in Nederland aangewend in onder meer gebiedsgericht werken en gebiedsgericht beleid.