Fotobewijsen

Fotobewijsen is het proces van het vaststellen van de betrouwbaarheid en de bewijskracht van een foto, of het gebruik van een foto om een bewering te onderbouwen. Het begrip wordt in het Nederlands gebruikt in juridische, journalistieke en digitale forensische contexten om te beoordelen of een afbeelding geloofwaardig is en relevante claims ondersteunt.

In journalistiek, recht en digitale forensiek verwijst fotobewijsen naar methoden en criteria om te bepalen of een afbeelding authentiek is en of deze adequaat bijdraagt aan een verhaal of zaak. Het proces helpt bij het onderscheiden van onjuiste, vertekende of gemanipuleerde beelden van originele beelden en bij het beoordelen van de relevantie en reproducibiliteit van de informatie.

Een typisch fotobewijssingsproces omvat het identificeren van de bron, het controleren van metadata (zoals EXIF-gegevens), het verifiëren van tijdstippen en cameragegevens, het nagaan van geografische juistheid via geotags, het vergelijken met ander bewijsmateriaal en het waarborgen van de integriteit van het bestand (chain of custody). Daarnaast kan men corroboreren met aanvullende afbeeldingen, video’s of documenten.

Voor technische ondersteuning kan men gebruikmaken van reverse image search, beeldforensische technieken zoals foutniveaufoutenanalyse (ELA), metadata-analyse, digitale handtekeningen, watermerken en cryptografische hashes. Daarbij moet men rekening houden met beperkingen zoals beeldbewerking, staging van scènes, het verwijderen of wijzigen van metadata en de kans op misleidende conclusies uit één afbeelding. Ethische overwegingen en privacyaspecten spelen eveneens een rol bij fotobewijsen.

Zie ook: beeldauthenticatie, digitale forensiek, beeldprovenance, deepfake-detectie.