Etnografie

Etnografie is een kwalitatieve onderzoeksmethode uit de sociale wetenschappen die gericht is op het verkrijgen van diepgaand begrip van de cultuur, sociale praktijken en normen van een groep door langdurig veldwerk en nauwe betrokkenheid bij het dagelijkse leven van de deelnemers. Het doel is om vanuit het perspectief van de onderzochte personen betekenis en context te vatten in plaats van oppervlakkige metingen te leveren.

De methode berust vaak op veldwerk, waarbij de onderzoeker participerende observatie combineert met semigestructureerde of ongestructureerde interviews. Daarnaast worden documenten, artefacten en audiovisueel materiaal verzameld. Gedurende het veldwerk woont men meestal langere tijd in de onderzochte setting en bouwt men vertrouwelijke relaties op met deelnemers. De verzamelde data leiden tot gedetailleerde beschrijvingen en interpretatieve reconstructies van sociale praktijken en de betekenissen erachter.

Etnografie heeft een lange geschiedenis, vooral binnen de antropologie, met invloedrijke voorouders zoals Bronisław Malinowski. Sindsdien is de methode zowel in sociologie, socioculturele studies, onderwijs, gezondheidszorg, stedelijke studies en markt- en gebruikersonderzoek breed toegepast. Ethiek speelt een centrale rol: geïnformeerde toestemming, anonimiteit, vertrouwelijkheid en reflexiviteit ten opzichte van de eigen bias en invloed op de onderzoekscontext zijn essentieel.

Voordelen zijn rijke, contextuele inzichten en begrip van complexe samenlevingsdynamieken; nadelen omvatten beperkte generaliseerbaarheid, hoge tijdsinvestering en afhankelijkheid van de relatie tussen onderzoeker en deelnemers. Het eindproduct is vaak een uitvoerige beschrijving of monografie die theorie en praktijk met elkaar verbindt.