Devisenkontrollen

Devisenkontrollen, of controles op vreemde valuta, zijn overheidsmaatregelen die transacties met en het bezit van vreemde valuta reguleren. Ze worden toegepast om deviezenreserves te beschermen, de betalingsbalans te stabiliseren en kapitaalstromen te beheersen, bijvoorbeeld bij een sterke druk op de wisselkoers of een tekort aan buitenlandse valuta.

Veelvoorkomende instrumenten zijn vergunningplicht voor aankoop of verkoop van valuta, limieten aan geldtransfers naar het buitenland, vereiste koers naar lokale valuta, en registratie of afgifte van transacties. Ook kunnen meerdere koerssystemen bestaan, export- of importvoorwaarden, en belastingen of heffingen op deviezentransacties.

Tijdens economische crises of betalingsbalansproblemen worden deviezencontroles vaak ingezet als tijdelijke maatregel. Ze kunnen de volatiliteit van de wisselkoers beperken, maar brengen ook verstoringen van marktmechanismen met zich mee en kunnen handel en investeringen belemmeren. Ze kunnen leiden tot duurdere of minder liquide markten, creëren zwarte markten of verstoren importafhankelijkheid, en het investeringsklimaat beïnvloeden. Het herstel van vertrouwen en de allocatie van middelen kan vertragen bij langdurige controles.

Wereldwijd hebben landen in verschillende perioden deviezencontroles toegepast. Na crises of forse kapitaalstromen hebben sommige economieën controles opgeheven of geleidelijk liberaliseerd; in andere gevallen blijven beperkingen bestaan tot macro-economische stabilisatie is bereikt.

Zie ook: kapitaalcontroles, wisselkoersregulering, deviezenreserve.