Chondrocytenimplantatie

Chondrocytenimplantatie is een medisch procedé gericht op het herstellen van beschadigd gewrichtskraakbeen door gebruik te maken van de eigen kraakbeencellen van de patiënt. De belangrijkste varianten zijn autologe chondrocytenimplantatie (ACI) en matrix-geassisteerde autologe chondrocytenimplantatie (MACI). Bij ACI worden kraakbeencellen uit een niet-belaste zone van het gewricht gepropageerd in een laboratorium en later teruggeplaatst in het defect. Bij MACI worden de geproceseerde cellen vooraf verdeeld over een scaffold of matrix die in de defectzone wordt bevestigd.

Indicaties voor chondrocytenimplantatie zijn voornamelijk focale, volledige dikte kraakbeendefecten, met name in de knie. Ook andere gewrichten zoals de enkel of de heup komen voor, vooral bij jongere tot middelbare leeftijdspatiënten zonder uitgebreide degeneratieve artritis. Contra-indicaties bestaan onder meer uit gevorderde artrose, inflammatoire artritis, instabiliteit of ongunstige uitlijning van de gewrichten, en onvoldoende meniscale of ligamentaire stabiliteit.

Procedure en rehabilitatie verlopen meestal in twee stappen: eerst wordt kraakbeen uit een donorzone geoogst en in het laboratorium uitgebreid; daarna volgt de implantatie van de cellen in de defectzone, vaak met een periostpatch of collagenemembraan (MACI). Rehabilitatie is langdurig en geprotocolleard, met fasen van immobilisatie, geleidelijke ROM en krachttraining, en vaak een lange terugkeer naar sportafhankelijk van herstel.

Uitkomsten tonen meestal pijn- en functieverhoging bij geschikte defecten, vooral bij kleinere tot middelgrote letsels en jongere patiënten. Langetermijnresultaten variëren en kunnen degeneratieve veranderingen voortzetten; risico's zijn onder meer hypertrofie van de graft en ontwikkeling van fibrocartilagineus weefsel. Alternatieven omvatten microfracture, osteochondrale grafts en allografttransplantatie.