Beginselopstelling

Beginselopstelling is een term uit het Nederlands die verwijst naar de systematische rangschikking van uitgangspunten in een document, plan of betoog. De opstelling bepaalt welke principes centraal staan en in welke volgorde zij worden gepresenteerd, vaak met het oog op interpretatie, prioritering of coherent redeneren. In juridische en beleidscontexten wordt een beginselopstelling gebruikt om een normatief kader te schetsen: men kan beginnen met doelstellingen, gevolgd door algemene beginselen (zoals rechtvaardigheid en transparantie) en operationele beginselen, waarna regels of maatregelen volgen. In ethische en filosofische teksten kan de beginselopstelling de volgorde van uitgangspunten en aannames aangeven die ten grondslag liggen aan een theorie. Bij ontwerp- of beleidsprocessen dient zij als leidraad voor besluitvorming en evaluatie: principes met betrekking tot waarden zoals veiligheid, duurzaamheid of mensenrechten worden als basis gekozen en geprioriteerd.

Kenmerken: de opstelling is contextafhankelijk en kan variëren naargelang doel, publiek of tijd. Het kan transparant of controversieel zijn hoe prioriteiten worden toegekend, daarom wordt toelichting op de opstelling aanbevolen.

Zie ook beginselen, principe, normatief kader, hiërarchie van beginselen.