vazalstaat

Een vazalstaat is een staat die formeel soeverein blijft maar in de praktijk onder de controle of invloed staat van een machtigere staat, de suzerein. De relatie ontstaat doorgaans door een verdrag, leen of overeenkomst waarin de vazal belooft loyale steun te verlenen en waarin de suzerein het recht behoudt om in bepaalde aangelegenheden op te treden.

Kenmerkend is dat de vazal een zekere interne autonomie behoudt, maar dat de buitenlandse politiek, defensie en vaak ook diplomatie onder toezicht of controle staan. De vazal kan verplichtingen hebben zoals militaire bijstand, tribuut of partnerschappen, en de suzerein kan interventie mogelijk maken bij schending van afspraken. De erkenning van de suzerein en de aard van de verplichtingen bepalen hoe ingrijpend de invloed is.

Historisch gezien komt het begrip veel voor in feodale Europa en in Oost-Azië, waar keizers of adellijke machten vazallen onderhielden die trouw zwoeren en periodiek verplichtingen afleverden. In deze systemen bood de vazal bescherming en stabiliteit tegen agressie, maar werd de soevereiniteit over buitenlandse aangelegenheden en vaak ook over sommige interne aangelegenhedensraken deels of geheel ondergeschikt aan de suzerain.

In de moderne tijd wordt de term vaak gebruikt om staten te beschrijven die sterk afhankelijk zijn van een ander land, bijvoorbeeld door defensie- of buitenlandse-eenheidsverdragen. Deze betrekkingen blijven echter onderwerp van debat over de precieze mate van soevereiniteit en autonomie die nog rest.