tümörlerin

Tümörler, hücrelerin kontrolsüz ve anormal çoğalmasıyla oluşan doku kütleleridir. Genelde kapsülü olanlar (benign) ve kapsülü olmayanlar veya çevre dokulara invaziv olanlar olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Benign tümörler genellikle yavaş büyür, çevre dokulara yayılmaz ve metastaz yapmazlar; çoğu kez sadece kütle olarak kalır ve cerrahi olarak çıkarılabilir. Malign tümörler ise kötü huylu olarak adlandırılır; hızlı büyür, komşu dokuları invaze eder, kan veya lenf üzerinden uzak organlara metastaz yapabilirler. Tümör gelişiminin mekanizmaları çok yönlüdür ve genetik değişiklikler, çevresel etkiler veya yaşam tarzıyla ilişkilidir.

Belirti ve bulgular tümörün bulunduğu yere ve türüne bağlıdır. Bazı tümörler belirti vermez ve tesadüfi saptanır; bazıları ağrı, kitle hissi, işlev kaybı veya hormonlar aracılığıyla sistemik belirtiler gösterebilir. Tanı için fizik muayene, görüntüleme yöntemleri (yaygın olarak ultrason, MRI, CT) ve biyopsi ile patolojik değerlendirme kullanılır.

Tedavi, tümörün tipi, büyüklüğü ve yayılımına göre değişir. Benign tümörlerde cerrahi çıkartılma ve izlem yaygındır; bazı durumlarda radyoterapi veya ilaçlar gerekli olabilir. Malign tümörlerde cerrahi, kemoterapi, radyoterapi veya hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi gibi yöntemler kullanılır. Erken teşhis tedavi başarısını artırabilir.

Prognos, malign tümörlerde evreleme ve biyolojik davranışa bağlıdır. Ayrıca yaş, genel sağlık durumu ve tümörün genetik özellikleri de rol oynar. Önlem amaçlı olarak riskleri azaltmaya yönelik yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli tarama programları önerilir.