tesadüfi

Tesadüfi, Türkçe'de rastgelelik, beklenmedik veya kendi kendine oluşan bir durum anlamına gelen bir sıfattır. Bir olayın tesadüfi olarak nitelendirilmesi, o olayın belirli bir nedene bağlı olarak öngörülemeyen biçimde meydana gelmesini ifade eder. Adı, Arapça kökenli tasāduf kelimesinden türemiştir ve Osmanlı Türkçesiyle Türkçeye geçmiştir. Günlük dilde ve bazı bilimsel metinlerde, tesadüfi kavramı genelde rastgele ile eşanlamlı olarak kullanılır.

Bilimsel ve matematiksel bağlamlarda, tesadüfi terimi bir olayın rastgele gerçekleştiğini belirtir. Ancak modern teknik literatürde çoğu zaman rastgele terimi tercih edilir; örneğin rastgele değişken veya rastgele olay ifadeleri kullanılır. Yine de günlük veya literatüre hâkim bağlamlarda tesadüfi ifadesi hâlâ karşılaşılır; örneğin tesadüfi olay veya tesadüfi karşılaşma gibi kullanımlar bulunur.

Ayrıca tesadüfi kavramı, kader veya kasıtlılık kavramlarıyla karşıtlık gösterir: bir olay tesadüfi olduğunda belirli bir niyet ya da amacı yoktur, olasılığın bir sonucudur. Tesadüfi olaylar ve olasılık düşüncesi, birçok alanda, özellikle istatistik ve deneysel bilimlerde temel kavramlardır. Tüm bunlar, tesadüfi kelimesinin günlük dildeki kullanımını desteklerken, teknik bağlamlarda karşılaşılan terminolojiyi de açıklar. Tesadüfen veya tesadüfi olarak ifadeleri, olayların beklenmedik biçimde ortaya çıktığını belirtmek için yaygındır.