tutulabilirlik

Tutulabilirlik, Türkçede bir nesnenin veya sistemin tutulabilir, kavranabilir veya kontrol altına alınabilir olma özelliğini tanımlayan bir terimdir. Kökeni tutul- kökünden türetilen ve -labilir ( yapabilir) ile -lik (süreç veya durum) ekleriyle oluşturulan kavramdır. Kullanım alanı bağlama göre değişiklik gösterebilir; çoğunlukla grip, kavrama ve güvenli işleme odaklı değerlendirilen bir özelliktir.

Genelde mühendislik ve tasarım alanlarında tutulabilirlik, bir öğenin elle veya end-effector ile güvenli ve verimli biçimde tutulup tutulamayacağını ifade eder. Robotik uygulamalarda bu kavram özellikle önemli olup, nesnenin geometrisi, yüzey dokusu, ağırlık Merkezi, sürtünme koşulları ve tutucu uyumu gibi faktörler tutulabilirliği etkiler. Amaç, kavramanın başarısını artırmak için tasarım veya planlama aşamasında uygun kavrayış stratejileri geliştirmektir.

Üretim, ambalajlama ve ergonomi gibi alanlarda tutulabilirlik, ürünlerin kolay ve güvenli biçimde tutulmasını sağlayarak kullanım hatalarını azaltmayı hedefler. Örneğin tutkuluğun veya kaygan olmayan yüzeyler, gerektiğinde tek elle çalışma imkanı ve taşıma güvenliği gibi kriterler bu bağlamda değerlendirilir.

Değerlendirme ve ölçüm için ise deneme testleri, kuvvet ölçümleri, kavrama başarısızlık oranları veya simülasyonlar kullanılabilir. Kavram, bağlama göre değişebildiğinden, tek bir evrensel metrik yerine ilgili disiplinin tasarım ve işlemlerine uygun kriterler setiyle ele alınır.

İlgili konular: ergonomi, robotik, manipulasyon, tasarım ve ürün geliştirme.