simülasyonlar

Simülasyonlar, gerçek dünyadaki bir sistemi ya da süreci, matematiksel modeller ve hesaplama araçlarıyla benzeterek çalıştırılan; girişleri değiştirdikçe çıktıların gözlemlendiği, tasarım, analiz ve eğitim süreçlerini destekleyen sayısal veya fiziksel araçlardır.

Temel olarak iki ana tür bulunur: dijital (bilgisayar tabanlı) simülasyonlar ve fiziksel (analog) simülasyonlar. Dijital simülasyonlar çeşitli alt türleri kapsar: Monte Carlo, ayrık olay (discrete-event), sistem dinamiği ve ajan tabanlı simülasyonlar. Fiziksel simülasyonlar ise gerçekçi fiziksel modeller veya eğitim ekipmanlarıyla yürütülür.

Kullanım alanları geniştir. Bilimsel araştırmalar ve mühendislik tasarımından operasyonel planlama, eğitim, sağlık, finans, savunma ve güvenlik, şehirleşme ve iklim çalışmaları gibi alanlarda karar destek, risk analizi ve politika geliştirme için kullanılır. Örnekler arasında iklim modelleri, trafik simülasyonları ve uçuş simülatörleri bulunur.

Bir simülasyon çalışması genellikle sorun tanımlama, model geliştirme, doğrulama ve validasyon, deney tasarımı, yürütme ve sonuçların yorumlanması adımlarını içerir. Doğrulama, modelin doğru çalışıp çalışmadığını; validasyon ise çıktının gerçek dünya ile uyumunu değerlendirir. Veri kalitesi, belirsizlik analizi ve model bakımının sürdürülmesi güvenilir sonuçlar için önemlidir. Yaygın araçlar arasında MATLAB/Simulink, AnyLogic, Arena, NetLogo ile Python kütüphaneleri sayılabilir.