troficzne

Troficzne to pojęcie z zakresu ekologii odnoszące się do sposobu, w jaki organizmy czerpią energię i odżywiają się w ekosystemie oraz do struktur przepływu energii między poziomami troficznymi. Pochodzi od greckiego słowa trophē, oznaczającego pokarm. Pojęcie obejmuje zarówno pojedyncze relacje pokarmowe, jak i całą sieć pokarmową.

Poziomy troficzne obejmują producentów autotroficznych (rośliny i algi), konsumentów pierwszego rzędu (roślinożercy), konsumentów drugiego i wyższego rzędu (mięsożercy i wszystkożercy), a także organizmy rozkładające (detrytusowce i saprotrofy), które przetwarzają martwą materię i uwalniają składniki odżywcze z powrotem do środowiska.

Przepływ energii między poziomami nie jest w pełni efektywny; zwykle tylko część energii zgromadzonej przez jeden poziom trafia do następnego. Szacuje się, że efektywność transferu wynosi około 5–20%, najczęściej około 10%. W związku z tym długość łańcuchów troficznych jest ograniczona, a energia występuje najobficiej u producentów.

Sieci pokarmowe tworzą złożone układy, w których jeden gatunek może zajmować kilka poziomów troficznych i wchodzić w liczne relacje. Konsekwencje trofii obejmują kaskady troficzne oraz znaczenie niszy troficznej dla różnorodności i stabilności ekosystemów.

Znaczenie praktyczne pojęcia troficznego obejmuje ochronę przyrody, zrównoważone gospodarowanie zasobami i projektowanie działań ochronnych, które uwzględniają przepływ energii, zależności pokarmowe i zdrowie ekosystemów.