torfowiska

Torfowiska to mokradła, na których dominuje gromadzenie się torfu – warstwy zeschłych i częściowo rozłożonych roślin. Torf powstaje, gdy tempo przyrostu materii organicznej przewyższa tempo jej rozkładu w warunkach stałego zawilgocenia i ograniczonego dostępu tlenu. Są charakterystyczne dla klimatu umiarkowanego i borealnego; w Polsce zajmują zróżnicowane podmokłe tereny, od bagn po torfowiska wysokie i niskie. Torfowiska odgrywają istotną rolę w magazynowaniu węgla i regulowaniu gospodarki wodnej.

Najważniejsze typy to torfowiska ombrotroficzne (bogi) i minerotroficzne (feny). Ombbrotroficzne zasilane są głównie wodą opadową, zwykle kwaśne i ubogie w składniki odżywcze; dominuje tu Sphagnum oraz typowe gatunki roślin borów i wrzosów, a czasem rosiczki. Minerotroficzne mają dopływ wód gruntowych i minerałów, są zwykle mniej kwaśne i wspierają bogatszą roślinność, w tym różnorodne trawy, krzewy i rośliny torfowe.

Funkcje ekologiczne torfowisk obejmują magazynowanie węgla, regulację przepływu wód i utrzymanie różnorodności biologicznej. Stanowią siedliska mchów, rosiczek, roślin miękkich, a także licznych bezkręgowców i ptaków. W Polsce największe obszary znajdują się na Pojezierzu Wielkopolskim, Roztoczu i Podlasiu, z ochroną części ekosystemów w sieci Natura 2000.

Zagrożenia obejmują drenaż, osuszanie, eksploatację torfu i przekształcanie terenów pod rolnictwo lub leśnictwo. Ochrona torfowisk polega na utrzymaniu wysokiego poziomu wody, rewitalizacji osuszonych obszarów oraz restytucji roślinności torfowiskowej; prace te są częścią działań ochronnych i polityki klimatycznej.