termistörler

Termistörler, dirençleri sıcaklığa bağlı olarak değişen pasif elektronik bileşenlerdir. İki ana tipi vardır: negatif sıcaklık katsayılı termistörler (NTC) ve pozitif sıcaklık katsayılı termistörler (PTC). NTC termistörler sıcaklık arttıkça dirençlerini düşürür; PTC termistörler ise sıcaklık arttıkça dirençlerini artırır. Bu özellikleri sayesinde sıcaklığı ölçme, kompansasyon ve akım sınırlama gibi işlevlerde kullanılır.

Termistörler çoğunlukla metal oksitler gibi yarı iletken malzemelerden üretilir ve duyarlılık ile beta değeri gibi parametreler ek katkı maddeleriyle ayarlanır. Damla, ince membran veya cam kapsüllü gibi çeşitli paket tiplerinde bulunabilirler. Genellikle kompakt boyutlu ve uygun maliyetli olmaları nedeniyle elektronik devrelerde tercih edilirler. NTC ve PTC türleri, uygulamanın gerektirdiği sıcaklık aralığına ve hassasiyete göre seçilir.

Elektriksel davranışları oldukça nonlineerdir ve tipik olarak sıcaklık ile direnç arasındaki ilişki eğridir. Referans sıcaklıkta belirli bir R değeri (örneğin R25) ve beta değeri gibi parametrelerle karakterize edilirler. Termistörler genelde kendi ısınmaları (self-heating) nedeniyle güç uygulanırken dikkatli kullanılmalıdır; bu, doğruluk ve tekrarlanabilirliği etkileyebilir. Toleranslar ve uzun vadeli stabilite de tasarımda göz önünde bulundurulur.

Uygulama alanları geniştir. Sıcaklık sensörü olarak kullanıldığı gibi devrelerin termal kompanzasyonunda ve PID kontrolünde de yer alır. NTC termistörler, güç devrelerinde inrush akım sınırlayıcı olarak; PTC termistörler ise aşırı akıma karşı koruma ve CRT degaussing devrelerinde kullanılır. Avantajları arasında küçük boyut, düşük maliyet ve geniş sıcaklık aralığı bulunurken, dezavantajları olarak doğruluk ve linearlık sınırlamaları ile drift görülebilir.