spanningswaarden

Spanningswaarden zijn de waarden van elektrische spanning, oftewel het verschil in elektrische potentiaal tussen twee punten. De spanning wordt gemeten in volt (V). In praktijk maken we onderscheid tussen gelijkstroom (DC) en wisselstroom (AC). Bij DC blijft de spanning constant, terwijl AC-periodiek varieert en vaak wordt beschreven met zijn RMS-waarde (root mean square).

Metingen worden gedaan met instrumenten als een voltmeter of multimeter. Voor AC-signalen gelden extra concepten zoals RMS, piek en piek-tot-piek; de RMS-waarde geeft de verwarmings- of effektiviteitwaarde weer vergelijkbaar met DC. Voor sinusvormige AC-relaties geldt V_RMS = V_peak / √2 en V_peak-to-peak = 2·V_peak. Spanningswaarden hebben vaak tolerantiebanden, bijvoorbeeld ±5% of ±10%, afhankelijk van specificaties en normen.

Spanningswaarden zijn essentieel bij ontwerp en veiligheid. De inschakelings- en werkingseisen van elektrische apparaten worden uitgedrukt als maximale voedingsspanning of werkspanning; overschrijding kan leiden tot beschadiging, storing of gevaar. In componenten en bekabeling bepalen creepage- en clearance-afstanden en isolatieniveaus welke spanningen veilig kunnen weerstaan.

Veelvoorkomende spanningswaarden omvatten in huishoudens in Nederland ongeveer 230 V RMS wisselstroom, terwijl veel elektronica gevoed wordt door DC-spanningen zoals 5 V, 3,3 V of 12 V. Voor hoogspanningstoepassingen zoals industriële systemen of verdeelstations spreken we vaak van spanningsklasses tot enkele kilovolts.