signaaltekst

Signaaltekst is een teksttype uit de Nederlandse taalkunde dat zich kenmerkt door het expliciet gebruiken van signaalwoorden om de structuur en de relaties in de tekst aan te geven. Het doel van een signaaltekst is lezers te helpen de opbouw te herkennen en de logische verbindingen tussen zinnen en alinea’s te volgen. Signaalteksten komen vooral voor in informatieve en verklarende teksten, zoals handleidingen, procedures, samenvattingen en wetenschappelijke toelichtingen.

Kenmerkend voor signaalteksten is het gebruik van signaalwoorden en signaaluitdrukkingen die richting geven aan de lezer. Voorbeelden zijn tijdsvolgordewoorden (eerst, vervolgens, uiteindelijk), opsomming (ook, bovendien), oorzaak en gevolg (daardoor, daarom, doordat), vergelijking (net als, zoals) en tegenstelling (echter, maar). Dergelijke woorden markeren welke relatie tussen zinnen of delen geldt en helpen de structuur te begrijpen.

Signaalteksten zijn nuttig in onderwijs en communicatie omdat ze de begrijpelijkheid vergroten en de lezer helpen anticiperen op wat komen gaat. In lessen begrijpend lezen krijgen leerlingen vaak opdrachten gericht op het herkennen van signaalteksten en signaalwoorden. Voorbeelden laten zien van signaalwoorden en het analyseren van de structuur is een veel voorkomende werkvorm.